Connect with us

Mantar Türleri

Sarı Kuzu Göbeği Mantarı (Morchella deliciosa)

Published

on

Morchella deliciosa – Sarı Kuzu Göbeği Mantarı

TaksonomiBilimsel Sınıflandırma

Alem: Mantarlar-Fungi

Bölüm: Ascomycota 

Sınıf: Pezizomycetes

Takım: Pezizales

Aile: Morchellaceae

Cins: Morchella

Tür: Morchella deliciosa

Morchella deliciosa – Sarı Kuzu Göbeği Mantarı; ülkemizde çok sevilen ve diğer morchella türleri ile beraber sıkça toplanan popüler bir türdür. Yöresel olarak Sarı Göbek, Göbek mantarı, Sarı Göbelek mantarı, Kümah, Morel, İşkembe Mantarı gibi isimlerle anılsa da, yaygın kullanılan ismi tüm ülkemizde tüm Morchella türlerine aynı isim verildiği için, Kuzu Göbeği Mantarıdır. Genellikle ürediği yerde birçoğuna rastlanan bu tür, İlkbahar aylarında sıkça toplanmaktadır. Avrupa’da ise bu türe White Morel ismi verilmektedir. Bizde Mantarlı Yaşam ailesi olarak bu türü Sarı Kuzu Göbeği Mantarı olarak detaylı inceleyeceğiz;

Şapka: Sarı Kuzu Göbeği mantarının şapkası 3-8 cm kalınlığında, boyu ise 12 cm uzunluğuna kadar ulaşabilir. Aşağıdan sivrilen koniye benzer yapıya sahiptir. Ana hatları dikey ve yatay olan, uzun labirent benzeri bir formdadır. Mantar uzantılarının arasında ise, iç ete kadar uzanan boşluklar mevcuttur. Dış eti krem-sarı tonlarındadır. Yaşlı örneklerde kremsi tonları kaybolurken, açık kahve renkleri görülebilir. Bu türde lamel bulunmaz ve iç eti kremsi ve düz yapıdadır.

Morchella deliciosa
Morchella deliciosa

Gövde-Sap: Sarı Kuzu Göbeği mantarının, sapı 2-5 cm uzunluğundadır. Nadir de olsa daha uzun saplı örneklerine rastlanabilir. Sap içi boşluklu ve gövdeyle tek parça halindedir. Renkleri beyaz ve soluk krem rengi arasında, ergin örneklerde sapın üzerinde dere yatağını andıran çöküntüler oluşabilir.

Morchella deliciosa - Kuzu Göbeği sapı
Morchella deliciosa

Koku: Ayırt edici bir kokuya sahip değildir.

Spor Baskısı:  Spor rengi , kremsi beyaz ila soluk sarımsı kahverengidir.

Habitat: İğne yapraklı (pinus) ormanlarda, kireçli toprağa sahip alanlarda sık karşılaşılaşılır. Bir mantar toplayıcısı bu türe en kolay şekilde, orman kesim alanlarını, daha önce yangın görmüş ormanları dolaşarak rastlaması mümkündür. Elma, armut, ayva, kavak ağacı, iğne yapraklı ağaçlarla marfolojik bağlantısı bulunmaktadır.

Mevsim: Morchella deliciosa bir İlkbahar mantarıdır.

Yenilebilirlik ve Toksisite: Morchella deliciosa, diğer morchella türleri gibi popüler, iyi yenilebilir, lezzetli bir türdür. İsminden de anlaşılacağı gibi (deliciosa=leziz) bir tür olmasına rağmen, çok küçük miktarlarda hidrazin bulundurabileceği bildirilmiştir. (hidrazinin birincil referansları bulunmadığından hidrazin varlığı tartışmalıdır). Bu nedenle mantarlı yaşam ailesi olarak asla çiğ tüketmeyi önermiyoruz. Tüketme önerimiz öncelikle kurutularak olmasıyla beraber, taze halini uzun ve kısık ateşte pişirmeniz toksinlerin etkisinin azaltılmasında veya yok olmasında faydalı olacaktır. Mutfak ve ekonomik değeriyle diğer morchella türlerinde olduğu gibi (Morchella esculenta, Morchella elata vb.) hem ülkemizde, hem de dünyanın genelinde önemli değere sahip bir mantar türüdür.

Dip not: Bilinçsiz ve amatör toplayıcıların en çok dikkat etmesi gereken noktalardan biri de, bu türe benzeyen Kuzu Göbeği Ebesi Mantarı (Gyromitra esculenta) ile karıştırmamaktır. Gyromitra esculenta – Sahte Kuzu Göbeği zehirli bir tür olup, dikkatsiz bir toplayıcı tarafından kolaylıkla karıştırılabilmesi ihtimali vardır.

Sahte Kuzu Göbeği
Kuzu Göbeği Ebesi —- Kuzu Göbeği

Ek bilgiler: Morchella deliciosa – Sarı Kuzu Göbeği mantarı, kökten sökülmemesi, köke yakın bir kısımdan bıçak yardımı ile kesilmesi gerekmektedir. Bu türün kökleri, misel ağlarına sıkı sıkıya bağlıdır. Bu sebeple yolunarak alınan mantar, miselleri ile birlikte topraktan ayrılmaktadır. Misel ağı zarar gören mantarların üremesi engellenmiş olur. Sapından kesildikten sonra, kalan kök kısmı toprak ile yeniden kapatılmalıdır.

GALERİ

Morchella deliciosa
Morchella deliciosa

Güzel mantar görselleri ve bilgiler için Mantarlı Yaşam- Mantar Avcıları Facebook Grubumuzu da ziyaret edebilirsiniz. Web Sitemizde emeği olan herkese çok teşekkür ederiz.

Continue Reading
Click to comment

Leave a Reply

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Amanitaceae2 gün ago

Başlı Duvakluca Mantarı (Saproamanita codinae)

Cortinariaceae4 gün ago

Vişne Örümcekmantarı (Cortinarius violaceus)

Mutinus1 hafta ago

Kızıl Kokarboynuz Mantarı (Mutinus ravenelii)

Amanita1 hafta ago

Şampanyakese Mantarı (Amanita crenulata)

Mantar Türleri2 hafta ago

Kızıl Pulbaş Mantarı (Pholiota alnicola)

Gomphaceae2 hafta ago

İri Mortopaç Mantarı (Gomphus crassipes)

Aspergillaceae3 hafta ago

Divane Asper Mantarı (Aspergillus tubingensis)

Gomphaceae3 hafta ago

Tellice Mantarı (Ramaria flava)

Britzelmayria3 hafta ago

Çit Pulcuklu Mantar (Britzelmayria multipedata)

Hygrocybe3 hafta ago

Bal Mummantarı (Hygrocybe reidii)

Agaricaceae4 hafta ago

Solguntellice Mantarı (Ramaria pallida)

Mantar Türleri1 ay ago

Kızılkenet Mantarı (Pycnoporus cinnabarinus)

Mantar Türleri1 ay ago

İri İztutan Mantarı (Paxillus obscurisporus)

Elaphomyces1 ay ago

Benli İçikara Mantarı (Elaphomyces granulatus)

Gomphidiaceae1 ay ago

Kaygan Gabaramantarı (Gomphidius glutinosus)

Boletaceae1 ay ago

Enginsüngercik Mantarı (Rubroboletus pulchrotinctus)

Agaricaceae1 ay ago

Hosmantarı (Lycoperdon echinatum)

Amanita2 ay ago

Uzak Doğu Sezar Mantarı (Amanita caesareoides)

Hypsizygus2 ay ago

Kahve Kırkkafa Mantarı (Hypsizygus tessulatus)

Hymenogaster2 ay ago

Kaba Papazküre Mantarı (Hymenogaster griseus)

Boletaceae2 ay ago

Gri Sap Örgübacak (Leccinum cyaneobasileucum)

Hydnangiaceae2 ay ago

Çam Düzenbazı (Laccaria trichodermophora)

Boletaceae2 ay ago

Karakalpak Mantarı (Strobilomyces strobilaceus

Hebeloma2 ay ago

Meşe Turpkokan (Hebeloma quercetorum)

Inocybaceae2 ay ago

Çırpıkümbet Mantarı (Inocybe lacera)

Genel2 ay ago

Çatlakyumurta Mantarı (Gyroporus castaneus)

Boletaceae2 ay ago

Oktavyan Mantarı (Octaviania asterosperma)

Cortinariaceae2 ay ago

Akça Örümcekmantarı (Cortinarius variegatus)

Agaricaceae2 ay ago

Sarıçalan Mantarı (Agaricus iodosmus)

Bankeraceae2 ay ago

Turuncuağlayan Mantar (Hydnellum aurantiacum)

Boletaceae2 ay ago

Bahçeboleti (Hortiboletus bubalinus)

Genel3 ay ago

GDPR Gizlilik Politikası

Mantar Türleri3 ay ago

Gevrek Süngermantarı (Suillus spraguei)

Abortiporus3 ay ago

Karanfilmantarı (Abortiporus biennis)

Mantar Türleri3 ay ago

Yer yumurtamantarı (Volvariella surrecta)

Mantar Türleri3 ay ago

Aslan Çıtkırdı Mantarı (Pluteus leoninus)

Asterophora3 ay ago

Mantareniği (Asterophora parasitica)

Bondarzewia3 ay ago

Yanıktere Mantarı (Bondarzewia mesenterica)

Boletaceae3 ay ago

Tapa Bolet Mantarı (Boletus barrowsii)

Mantar Türleri3 ay ago

Gölgeli Çıtkırdı Mantarı (Pluteus umbrosus)

Inocybaceae3 ay ago

Utangaçmantar (Inocybe godeyi)

Agaricaceae3 ay ago

Pullu Kızıl Mantarı (Agaricus impudicus)

Amanita3 ay ago

Keseli Peri Mantarı (Amanita alseides)

Lactarius4 ay ago

Kanayan Kanlıca (Lactarius rubrilacteus)