Yaz İstiridyesi (Pleurotus pulmonarius)

Pleurotus pulmonarius

Taksonomi – Sınıflandırma

Alem: Mantarlar – Fungi

Bölüm : Basidiomycota

Sınıf: Agaricomycetes

Takım: Agaricales

Aile: Pleurotaceae

Cins: Pleurotus

Tür: Pleurotus pulmonarius

Pleurotus pulmonarius yaygın olarak Hint İstiridyesi (İndian Oyster), İtalyan İstiridyesi (Italian Oyster), Phoenix Mantarı (Phoenix Mushroom) veya Akciğer İstiridyesi (Lung Oyster) olarak bilinen yenilebilir bir mantardır. Biz bu güzel mantarı Yaz Mantarı olarak sizlere anlatacağız.

Şapka: 3-23 cm çapa kadar büyüyebilen şapkası, dışbükey, düz veya biraz çöküktür. Akciğer şeklinde (dolayısıyla Latince adı- Lung =Pulmo) yarım daireye veya kütüklerin tepesinde büyüyorsa neredeyse dairesel görünümlüdür. Genç ve tazeyken biraz yağlı, kaygandır. Şapka yüzeyi oldukça pürüzsüzdür, beyazımsı ila bej veya açık ten rengi olan şapka yüzeyinde genellikle koyu kahverengi renklenmeler görülebilir. Kenarları gençken içe doğru kıvrılır, daha sonra dalgalı bir görünüm kazanır.

Lameller: Lamelleri beyazdan başlayarak soluk krem ​​rengi olabilir. Gayet sık ve düzensiz olan Yaz istiridyesi lamelleri, şapka altı kenarlarından sapa kadar, gövdeden aşağı inerler. Başlangıçta beyazımsı olan lamelller, bazen yaşla birlikte sarımsı bir renk alabilir.

Gövde-Sap: Çok kısa ve nerdeyse lamellerle kaynaşmış ve şapkaya bitişik görünümlü, lameller ile aynı renk bir sapa sahiptir. Bazen nerdeyse hiç yoktur veya basit bir sap vardır. 1–4 cm uzunluğunda ve 0,5–1 cm kalınlığındadır. Eksantrik, yanal veya merkezi, beyazımsı ve pürüzsüzdür. Eti kalın ve beyazdır. Kesildiğinde, berelendiğinde renk değişmez.

Koku: Ayırt edici güçlü bir kokusu vardır. Bazı kaynaklarda ıslak un veya hafif amonyak koktuğu bildirilmiştir. Tadı hafif ve güzeldir.

Spor Baskısı: Spor baskısı beyaz, gri, leylak olabilmektedir. Sporlar yoğun olduğunda beyazdan sarımsı ila lavanta grisi, az çok silindirik, 7,5–11 × 3–4 μm boyutlarındadır. 

Habitat: Dünya genelinde ılıman ve subtropikal ormanlarda yaygındır. Amerika Birleşik Devletleri’nin doğusunda, bu tür genellikle sert ağaçların olduğu ormanlarda bulunurken, batıda genellikle kozalaklı ağaçların bulunduğu ormanları habitat edinmiştir.

Mevsim: Nisan aylarında havaların ısınmaya başlaması ile ortaya çıkarlar ve Ekim sonuna kadar bulunurlar. En yoğun mevsimi Yazdır.

Yenilebilirlik ve Toksisite: İyi yenilebilir mantarlar listesindedir. Yetiştiriciliği de yaygın olarak yapılan Yaz istiridyesi özellikle uzak doğuda çokça tüketilir, hatta yemeklere katılan özel bir sos olan İstiridye sosu bu mantardan yapılır. Yaz İstiridyesi çok çeşitli mantar yemeklerinde de kullanılmaktadır. Bitkisel Tıpta da hayli önemli bir yeri vardır, analjezik ve antihistaminik etkileri, kanser hücrelerinin çoğalmasını önleme ve kolit tedavisine yardımcı olma gibi tıbbi yararları için araştırmalar yapılmış ve hala da üzerine çalışılmaktadır.

Ek bilgiler: Pleurotus pulmonarius, Oyster Mushroom yani İstiridye Mantarı olarak bildiğimiz Pleurotus ostreatus‘a çok benzeyen bir mantardır, ancak aralarına birkaç fark vardır. Pulmonarius’un şapkası Pleurotus ostreatus’tan çok daha soluk ve daha küçüktür ve daha çok bir gövde geliştirir. P. pulmonarius ayrıca Pleurotus ostreatus’tan daha sıcak havayı tercih eder ve daha çok yazları ortaya çıkar. Aksi takdirde, iki türün tadı, lezzeti ve büyümesi genellikle büyük ölçüde aynı olarak tanımlanır. P. pulmonarius ayrıca kavak ağacı (cins Populus) üzerinde yetişmekle sınırlı olan Pleurotus populinus’a da çok benzemektedir. Avrupa’da ve ve Kuzey Amerika’da en çok yetiştirilen İstiridye Mantarı türü Yaz İstiridyesidir. Artık zehirli olduğu bilinen Mermer Mantarı-Angels Wings (Pleurocybella porrigens) ile de karıştırılabilir.  Ancak bu Pleurocybella porrigens -Mermer Mantarı çok beyaz bir renktedir ve iğne yapraklı ağaçlarda yetişir. Aynı zamanda biraz daha serini sever.

Dip not: Sitemizde yazılanlar, sadece ve sadece BİLGİLENDİRME amaçlıdır. Mantar toplamak ve tanımlamak kesinlikle uzmanlık gerektiren bir konudur. Sitemizdeki bilgilere göre mantar toplamamanız ve tüketmemeniz önemle duyurulur! Diğer yazılarıma göz atmak için tıklayınız.

GALERİ

Güzel mantar görselleri için  Türkiye’nin Mantar Avcıları Facebook sitemizi de ziyaret edebilirsiniz. Sitemizde emeği olan herkese çok teşekkür ederiz.