Bıdık Kavrıkbaş Mantarı (Entoloma mougeotii)

Entoloma mougeotii – Bıdık Kavrıkbaş Mantarı

Taksonomi – Sınıflandırma

Alem: Mantarlar – Fungi

Bölüm: Basidiomycota

Sınıf: Agaricomycetes

Takım: Agaricales

Aile: Entolomataceae

Cins: Entoloma

Tür: Entoloma mougeotii

Entoloma mougeotii, Türkiye Mantarları Listesinde “Bıdık Kıvrıkbaş” ismi ile geçen zehirli bir Entoloma türüdür. Mantarın ilk Türkiye resmi kaydı, 2018 yılında Muğla ili Köyceğiz ilçesinden toplanan örnekler ile 2019 yılında yapılmıştır. Bu çalışma, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Biyoloji Bölümü akademisyenlerimiz (Doç Dr Hakan Allı, Gizem Nur Demirel, Anara Babayeva, Esra Dibek ve Bekir Çöl) tarafından yapılmıştır. Hocalarımıza çok teşekkür ediyor, başarılarının devamlı olmasını diliyoruz.

Entoloma mougeotii (Mougeot’s Pinkgill), Entolomataceae familyasından bir mantar türüdür. Bu tür, Entoloma cinsine ait olup, genellikle Avrupa’da bulunur, Asya’da bazı bölgelerden de bildirilmiştir. Tür, karakteristik pembe spor izleri ile bilinir.

Tür, Eccilia mougeotii (1873) sinonim ismi ile de bilinir.

Genel isim Entoloma, eski Yunanca iç anlamına gelen sentos ve saçak veya etek anlamına gelen lóma kelimelerinden gelir. Bu cinsteki mantarların çoğunun kaplanmış kenar boşluklarına bir referanstır.

Özel sıfat mougeotii, Fransız doğa bilimci Jean Baptists Mougeot’u (1776 – 1858) onurlandırır; bir botanikçi-mikolog olan J.M. Mougeot, Christiaan Hendrik Persoon’un en hızlı takipçilerinden biriydi.

Şapka: Şapkanın çapı genellikle 2-6 cm arasında değişir. Gençken konveks yani dışbükey bir şekle sahip olup, yaşlandıkça düzleşebilir. Renkleri genellikle gri, kahverengi, mor ya da koyu mor olabilir. Şapka yüzeyi kuru ve pürüzsüzdür.

Lameller: Başlangıçta beyaz olan lameller, olgunlaştıkça pembeye döner. Bu pembe renk, Entoloma cinsinin ayırt edici özelliğidir.

Gövde-Sap: 3-8 cm uzunluğunda ve 0,3-0,7 cm çapındadır. Genellikle şapkanın rengiyle aynı renkte olup, ince, silindirik ve bazen eğrilmiş olabilir. Sap üzerinde başlangıçta uzunlamasına konumlanmış olan ipeksi lifler vardır, ancak yaşla birlikte sap pürüzsüz hale gelir. Sap üzerinde gövde halkası yani yüzük bulunmaz.

Koku: Ayırt edici değildir.

Spor Baskısı: Pembe veya kahverengimsi pembe sporları vardır. Yandan bakıldığında çoğunlukla izodiametrik yani çokgen şekillidir. Genellikle beşgen ila sekizgen görünümlü sporlar, 9-11.5 x 6-8μm boyutlarındadır. Spor baskısı da pembedir.

Habitat: Saprotrof yani çürükçül bir mantardır, genellikle yaprak döken ormanlık alanlarda, çayırlıklarda ve çalılıklarda bulunur. Her ne kadar Avrupa’da yaygın dağılımı olan bir mantarsa da, bir o kadar da nadir bulunan bir türdür.

Mevsim: Bir Yaz sonu ve Sonbahar mantarıdır.

Yenilebilirlik ve Toksisite: Entoloma türleri içinde zehirli, hatta çok zehirli türler olduğu bilinmektedir. Bıdık Kıvrıkbaş Mantarı – Entoloma mougeotii’de zehirli olarak kabul edilmeli ve uzak durulmalıdır.

Ek bilgiler: Yakın akrabası Entoloma serrulatum ile benzerler, ancak E. serrulatum türünün siyah kenarlı serrulate (testere dişli) lamelleri vardır. Diğer benzer türler arasında Entoloma Bloxamii,  Entoloma chalybaeum ve Entoloma nitidum bulunur. Entoloma cinsine ait birçok tür birbirine oldukça benzerdir, bu yüzden doğru bir teşhis için mikroskobik incelemeler gereklidir. Özellikle bazı zehirli türlerle karıştırılabileceğinden, bu cinse ait mantarları toplarken dikkatli olunmalıdır.

Dip not: Sitemizde yazılanlar, sadece ve sadece BİLGİLENDİRME amaçlıdır. Mantar toplamak ve tanımlamak kesinlikle uzmanlık gerektiren bir konudur. Sitemizdeki bilgilere göre mantar toplamamanız ve tüketmemeniz önemle duyurulur! Diğer yazılarımıza göz atmak için tıklayınız.

GALERİ

Güzel mantar görselleri ve bilgiler için Mantarlı Yaşam- Mantar Avcıları Facebook Grubumuzu da ziyaret edebilirsiniz. Web Sitemizde emeği olan herkese çok teşekkür ederiz.