Connect with us

Mantar Türleri

Diri Pulcuklu Mantar (Psathyrella piluliformis)

Published

on

Psathyrella piluliformis – Diri Pulcuklu Mantar


Taksonomi – Sınıflandırma

Alem: Mantarlar – Fungi

Bölüm: Basidiomycota

Sınıf: Agaricomycetes

Takım: Agaricales

Aile: Psathyrellaceae

Cins: Psathyrella

Tür: Psathyrella piluliformis

Psathyrella piluliformis,, sert ağaç kütüklerinin tabanında kümeler halinde büyüyen, Psathyrellaceae familyasından agarik bir mantar türüdür. Türkiye Mantarları Listesi adlı referans aldığımız kitapta bu mantara verilen Türkçe isim “Diri Pulcuklu” mantardır.

Sinonimleri arasında Agaricus hydrophilus, Hypholoma hydrophila, Hypholoma piluliforme, Hypholoma subpapillatum, Drosophila hydrophila, Drosophila piluliformis, Psathyrella hydrophila and Psathyrella subpapillata bulunur. Birçok alan rehberinde hala daha Psathyrella hydrophila sinonim ismi kullanılmaktadır.

Tür ilk kez 1783 yılında Fransız mikolog Jean Baptiste Francois (Pierre) Bulliard tarafından Agaricus piluliformis olarak tanımlanmıştır. Bu mantarın günümüzde kullanılan ve geçerli olan bilimsel adı 1969 yılına kadar verilmemiş olup, İngiliz mikolog Peter Darbishire Orton (1916 – 2005) bu türü Psathyrella cinsine transfer etmesiyle, tür bugün kullanılan Psathyrella piluliformis bilimsel adını almış oldu.

Şapka: P. piluliformis şapkası başlangıçta yarım küre şeklinde, sonra çan şeklinde ve sonunda neredeyse düz olur. Şapka 2-5 cm çapındadır. Beyaz peçe parçaları kenarlara yapışır ve sarkar. Kırılgan şapkalar kümeler halinde birlikte kalabalıklaşır, bazıları biraz fazla genişler ve diğer bitişik şapkalar kırılabilir. Şapkalar başlangıçta koyu kırmızı-kahverengi olup zamanla kahverengi ila sarı-kahverengiye dönüşür. Olgun örnekler belirgin bir şekilde higrofandır: yüzeyin nemli veya kuru olmasına ve de olgunlaşmaya bağlı olarak renk değiştirir, kuru havalarda özellikle şapka kenarları soluk ten rengi veya bej olur. 

Psathyrella piluliformis
Psathyrella piluliformis

Lameller: Yakın aralıklı lamellerinin sapa süslü bir eklentisi vardır. Başlangıçta pembemsi bej renk olan lameller, olgunlaşma ile yavaş yavaş koyu kahverengiye ve sonunda neredeyse siyaha dönerler. Bu mantarın lamelleri çok kırılgandır. Mantar genç evrelerinde sporları barındıran lamelleri koruyan ince bir koruyucu peçe ile kaplıdır. Bu kısmi peçenin parçaları sporlar eşey olgunluğuna geldiğinde düşerler. Ama, bir kısmı şapkasının kenar boşluğunda ince ve beyazımsı bir saç bandı olarak kalabilir.

Psathyrella piluliformis
P. piluliformis

Gövde-Sap: Sap, 2–7 cm boyunda ve 3–7 mm genişliğindedir, beyaz, pürüzsüz, içi boş ve tabanda şişkindir. Düz veya hafif kavisli olan gövde genellikle ipeksi liflerle kaplıdır.

Psathyrella piluliformis

Koku: Ayırt edici değildir.

Spor Baskısı: Spor baskısı koyu kahverengi, neredeyse siyahtır.  Sporlar oval, dikdörtgen veya elipsoidaldır. Ana hatları biraz düzensiz sporları 4.5-6.5 x 3-4μm boyutlarındadır.  

Habitat: Diri Pulcuklu Mantar yaprak döken ağaçların (bazen de kozalaklı ağaçların) kesilmiş, ölü kütükleri ile düşmüş dalları üzerinde ve çevresinde bulunur. Saprofit yani çürükçül bir türdür. Avrupa anakarasında hemen her yerde ve Kuzey Amerika dahil diğer birçok ülkede bulunmaktadır. Türkiye’de de Batı Karadeniz Bölümü, Yukarı Kızılırmak ve Konya Bölümleri ile Dicle Bölümünde resmi kaydı yapılmıştır.

Mevsim: Özellikle Yaz ve Sonbaharda çok görülürler.

Yenilebilirlik ve Toksisite: Zehirli değildir. Her ne kadar yenilebilir bir mantar olarak kabul edilse de, kalitesinin düşüklüğü, kırılgan eti ve tanımlanmasının zorluğu nedeniyle tüketilmemesi tavsiye olunur.

Ek bilgiler: Benzer türler arasında aynı cinse ait türlerden Psathyrella carbonicola, P. longipes, P. longistriata, P. multipedata, P. spadicea ve Kırk Sevelen Mantarı – Parasola conopilea bulunur. Bu ormanlık tür, benzer dışbükey şapkalı ve aynı cinse ait mantarlardan küçük sporları ile mikroskopik olarak ayırt edilir. Bununla birlikte, bir mikroskobunuz yoksa, olgunlaşmamış bazı yarım k-re şeklinde olan şapkalar bulmak, lamelleri koruyan kısmi peçeyi görmek ayır edici olabilir.

Dip not: Sitemizde yazılanlar, sadece ve sadece BİLGİLENDİRME amaçlıdır. Mantar toplamak ve tanımlamak kesinlikle uzmanlık gerektiren bir konudur. Sitemizdeki bilgilere göre mantar toplamamanız ve tüketmemeniz önemle duyurulur! Diğer yazılarımıza göz atmak için tıklayınız.

GALERİ

Güzel mantar görselleri ve bilgiler için Mantarlı Yaşam- Mantar Avcıları Facebook Grubumuzu da ziyaret edebilirsiniz. Web Sitemizde emeği olan herkese çok teşekkür ederiz.

Continue Reading
Click to comment

Leave a Reply

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Agaricaceae5 dakika ago

Çakalosuruğu Mantarı (Lycoperdon excipuliforme)

Mantar Türleri2 gün ago

Akkarakız Mantarı (Tricholoma album)

Amanita5 gün ago

İrisiğilli Kese Mantarı (Amanita magniverrucata)

Amanitaceae1 hafta ago

Başlı Duvakluca Mantarı (Saproamanita codinae)

Cortinariaceae2 hafta ago

Vişne Örümcekmantarı (Cortinarius violaceus)

Mutinus2 hafta ago

Kızıl Kokarboynuz Mantarı (Mutinus ravenelii)

Amanita2 hafta ago

Şampanyakese Mantarı (Amanita crenulata)

Mantar Türleri3 hafta ago

Kızıl Pulbaş Mantarı (Pholiota alnicola)

Gomphaceae3 hafta ago

İri Mortopaç Mantarı (Gomphus crassipes)

Aspergillaceae4 hafta ago

Divane Asper Mantarı (Aspergillus tubingensis)

Gomphaceae4 hafta ago

Tellice Mantarı (Ramaria flava)

Britzelmayria4 hafta ago

Çit Pulcuklu Mantar (Britzelmayria multipedata)

Hygrocybe1 ay ago

Bal Mummantarı (Hygrocybe reidii)

Agaricaceae1 ay ago

Solguntellice Mantarı (Ramaria pallida)

Mantar Türleri1 ay ago

Kızılkenet Mantarı (Pycnoporus cinnabarinus)

Mantar Türleri1 ay ago

İri İztutan Mantarı (Paxillus obscurisporus)

Elaphomyces2 ay ago

Benli İçikara Mantarı (Elaphomyces granulatus)

Gomphidiaceae2 ay ago

Kaygan Gabaramantarı (Gomphidius glutinosus)

Boletaceae2 ay ago

Enginsüngercik Mantarı (Rubroboletus pulchrotinctus)

Agaricaceae2 ay ago

Hosmantarı (Lycoperdon echinatum)

Amanita2 ay ago

Uzak Doğu Sezar Mantarı (Amanita caesareoides)

Hypsizygus2 ay ago

Kahve Kırkkafa Mantarı (Hypsizygus tessulatus)

Hymenogaster2 ay ago

Kaba Papazküre Mantarı (Hymenogaster griseus)

Boletaceae2 ay ago

Gri Sap Örgübacak (Leccinum cyaneobasileucum)

Hydnangiaceae2 ay ago

Çam Düzenbazı (Laccaria trichodermophora)

Boletaceae2 ay ago

Karakalpak Mantarı (Strobilomyces strobilaceus

Hebeloma2 ay ago

Meşe Turpkokan (Hebeloma quercetorum)

Inocybaceae2 ay ago

Çırpıkümbet Mantarı (Inocybe lacera)

Genel2 ay ago

Çatlakyumurta Mantarı (Gyroporus castaneus)

Boletaceae2 ay ago

Oktavyan Mantarı (Octaviania asterosperma)

Cortinariaceae2 ay ago

Akça Örümcekmantarı (Cortinarius variegatus)

Agaricaceae3 ay ago

Sarıçalan Mantarı (Agaricus iodosmus)

Bankeraceae3 ay ago

Turuncuağlayan Mantar (Hydnellum aurantiacum)

Boletaceae3 ay ago

Bahçeboleti (Hortiboletus bubalinus)

Genel3 ay ago

GDPR Gizlilik Politikası

Mantar Türleri3 ay ago

Gevrek Süngermantarı (Suillus spraguei)

Abortiporus3 ay ago

Karanfilmantarı (Abortiporus biennis)

Mantar Türleri3 ay ago

Yer yumurtamantarı (Volvariella surrecta)

Mantar Türleri3 ay ago

Aslan Çıtkırdı Mantarı (Pluteus leoninus)

Asterophora3 ay ago

Mantareniği (Asterophora parasitica)

Bondarzewia3 ay ago

Yanıktere Mantarı (Bondarzewia mesenterica)

Boletaceae3 ay ago

Tapa Bolet Mantarı (Boletus barrowsii)

Mantar Türleri4 ay ago

Gölgeli Çıtkırdı Mantarı (Pluteus umbrosus)

Inocybaceae4 ay ago

Utangaçmantar (Inocybe godeyi)