Karabacak mantarı (Oudemansiella melanotricha )

Oudemansiella melanotricha – Karabacak Mantarı

Taksonomi – Sınıflandırma

Alem: Mantarlar – Fungi

Bölüm : Basidiomycota

Sınıf: Agaricomycetes

Takım: Agaricales

Aile: Physalacriaceae

Cins: Oudemansiella

Tür: Oudemansiella melanotricha

Karabacak mantarı (Oudemansiella melanotricha), ülkemizde özellikle Sedir (Katran) ormanlarında ve Köknar ormanlarında, kireçli topraklarda nadir görünen bir tür olup, birçok ülkede artık zor bulunmasından ve nesli tükenen türlerden olmasından dolayı kırmızı aranan listesindedir. Genellikle Toros dağlarında ve Kahramanmaraş bölgesinde bulunan bu endemik (yöreye, bölgeye özgü) mantar halk tarafından karabacak mantarı olarak anılır. İsmini uzun tüylü ve koyu kahverengi sapından alan bu mantarın tanımlamadaki en önemli özelliği budur. Bazı Yurt dışı mantar platformlarında yenmez olarak kabul edilse de, memleketimizde türü iyi bilen toplayıcılar tarafından sevilerek toplanıp, tüketilir. İlk 1979 yılında tanımlanmış olan tür Xerula melanotricha olarak isimlendirilmiş, daha sonra 1983 yılında şimdiki isme aktarılmıştır. Türkiye Mantarlar Listesi kitabında Ertuğrul Sesli ve ekibi tarafından da “Karabacak mantarı” ismi verilmiştir.

Şapka: 3 ila 7 cm çapında koyu kahverengi, koyu gri ile zeytin kahvesi arası, tüylü hafif tümsekli, siyah tüylü kenarlı, aşağıya doğru kıvrımlı yaşla birlikte ve yağışlı havalarda acı kahve renktedir.

Lameller: Çok fazla sık olmayan lamelleri beyaz renkte olup, sapa bitişiktir.

Gövde-Sap: 5 ila 15 cm arasında bir yüksekliğe sahip olan sap kısmı, tıpkı şapkadaki gibi tüylü olup, orta kısımlarında hafif şişkinlik bulunur. Toprak altında kalan kök ortaya çıktığında, uzun olan sap lifli ve sert yapıdadır kolay kopmaz.

Koku: Doğal bir koku ve tatlı bir tada sahiptir.

Spor Baskısı: Beyaz.                 

Habitat: Özellikle Sedir ağaçları ve köknar ağaçları ile mikorozal ilişki içerisindedir. Bu ağaçların gömülü köklerinde ve bazen yosunlu yerlerde görülmektedir. Kireçli toprakları tercih eder. Ülkemizde Toros Dağlarında ve Kahramanmaraş bölgelerinde sıkça görülebilmektedir.

Mevsim: Sezonu Kasım ayında başlar, Ocak ayına kadar görülebilir.

Yenilebilirlik ve Toksisite: Yurt dışı kaynaklı mantar platformların da da yenilebilirliği hakkında fazla bilgi bulunmayan bu mantar, kimilerine göre yenilebilir, kimilerine göre ise yenilemez olarak kabul edilmiştir . Ülkemizde Sedir ormanlarının çok olduğu yerlerdeki yerel halk tarafından bu endemik (yöreye özgü) mantar sevilerek tüketilir ve tadının çok iyi olduğu söylenir. Eldeki mevcut verilere göre bu mantardan zehirlenme vakaları yoktur.

Ek bilgiler: Karabacak mantarına benzer şekilde yaygın yenilebilir tıpkı onun gibi tüylü Oudemansiella pudens, geniş yapraklı ağaçlarda bulunmasıyla farklılık gösterir. Benzer şekilde yaygın olan Xerula (Hymenopellis)radicata ve Xerula metiterranea ile benzer yönleri vardır.

Dip not: Sitemizde yazılanlar, sadece ve sadece BİLGİLENDİRME amaçlıdır. Mantar toplamak ve tanımlamak kesinlikle uzmanlık gerektiren bir konudur. Sitemizdeki bilgilere göre mantar toplamamanız ve tüketmemeniz önemle duyurulur! Diğer yazılarıma göz atmak için tıklayınız.

GALERİ

Güzel mantar görselleri ve bilgiler için Mantarlı Yaşam- Mantar Avcıları Facebook Grubumuzu da ziyaret edebilirsiniz. Web Sitemizde emeği olan herkese çok teşekkür ederiz.