Belkızılı Mantarı (Agaricus bernardii)

Agaricus bernardii – Belkızılı

Taksonomi – Sınıflandırma

Alem: Mantarlar – Fungi

Bölüm: Basidiomycota

Sınıf: Agaricomycetes

Takım: Agaricales

Aile: Agaricaceae

Cins: Agaricus

Tür: Agaricus bernardii

Agaricus bernardii, genel olarak Tuz seven mantar (Salt-loving Mushroom) veya Tuzlu Mantar (Salty Mushroom) olarak tanınan mantara, Türkiye Mantarları Listesinde hocalarımızın uygun gördüğü Türkçe isim “Belkızılı” Mantarıdır, Tuza karşı töleranslı bir mantar olup, kıyı kumullarına yakın otlak ve çimenlikleri sever.

Tür ilk olarak Fransız mikolog Lucien Quélet tarafından 1879’da Fransa Biscay Körfezi’nde bir liman olan La Rochelle’de yapılan koleksiyonlara dayanarak Psalliota bernardi olarak tanımlandı. Pier Andrea Saccardo, 1887’de onu Agaricus cinsine yerleştirmiştir. Belkızılı Mantarı – A. bernardii sinonimleri arasında Psalliota bernardi (1879), Pratella bernardii (1888), Fungus bernardii (1898), Agaricus campestris subsp. bernardii (1937) bulunur. Bilimsel adın anlamı: Agaricus, mantar anlamına gelen Yunanca Agarikon’dan gelir. Bernardii, türü keşfeden koleksiyoncu ve bilim adamının (G.Bernard) adından türetilmiştir.

Şapka: A.bernardii – Belkızılı Mantarı şapkası beyaz renklidir ve yüzeyindeki pullardan dolayı, olgun örneklerde çatlaklar görünebilir. Genç yaşta kubbe şeklindedir ve yaşla birlikte düzleşir ve içe doğru bir kenar boşluğu vardır. Şapka boyutu 7 cm’den 15 cm’ye kadar olabilir. Şapka eti, hasar gördüğünde kırmızı-pembe renk değiştirir (kızarır).

Lameller: Lameller önce pembe veya pembemsi gri olup, mantar olgunlaştıkça çikolata kahvesine dönüşür. Lameller oldukça sık, diğer Agaricus türlerinden daha çok sayıda ve saptan bağımsızdır.

Gövde-Sap: Sap yani gövde kalın, genelde şaokası ile aynı renkte (beyaz), 4 ila 8 cm boyunda ve 2 ila 4 cm genişliğindedir ve genellikle tabanda incelir. Ters bir yüzüğü vardır.

Koku: Çok güçlü bir anason kokusu hakimdir. Tadı ise ayırt edici değildir.

Spor Baskısı: Spor baskısı rengi çikolota kahverengisi olup, sporlar 5,5-7 x 5-5,5µm boyutlarında ve geniş ölçüde ovaldir. 

Habitat: A.bernardii genellikle kıyıya yakın otlaklarda bulunur. Bununla birlikte, tuz püskürtülmüş çim kenarları da ona bir tanrı yaşam alanı sağlar. Tür otlaklar altındaki ölü ve çürüyen organik maddeler üzerinde yaşayan saprofit yani çürükçül bir mantardır. Tek tek veya kümeler halinde bulunabilirler.

Türkiye’de resmi kaydı yapılmış bölgeler arasında , Doğu Karadeniz Bölümü, Yukarı Fırat Bölümü ve Yukarı Murat – Van Bölümleri bulunur.

Mevsim: Yaz ve Sonbahar.

Yenilebilirlik ve Toksisite: Zehirli bir tür değildir ve aynen kültür mantarı olarak tüketilebilir. Bazı insanların hoşlanmadığı anasonlu/parfümlü bir tada sahip olduğu bildirilmiştir. Bitkisel tıpta kullanımı araştırılmış ve laboratuvar koşullarında bazı antimikrobiyal etkiler gözlemlenmiştir. Diğer türler için önemi birçok sinek türünün larvalarına besin sağlar. Hasat sırasında bu bilgi hatırlamaya değer. Daha genç örneklerin içinde daha az larva vb konakçılar bulunur! O sebepten taze ve genç örneklerin toplanıp tüketilmesi önerilir.

Ek bilgiler: Benzer tür olarak gösterebileceğimiz Şehzade Mantarı – Agaricus augustus genellikle biraz daha büyük bir mantar olup, mor-kahverengi bir spor baskısına sahiptir ve ormanların ve ağaçlık kenarların mantarıdır. Diğer muhtemel benzerleri arasında Sararan Çayır Mantarı (Agaricus xanthodermis) ve Ağulu Çimen Mantarı (Agaricus moelleri) gibi zehirli Agaricus türleri bulunmaktadır. Bu iki zehirli tür de fenol veya şişelenmiş mürekkep gibi hoş olmayan bir kokulara sahiptir ve ezildiğinde veya kesildiğinde özellikle gövdenin tabanında güçlü sarı lekeler oluştururlar.

Dip not: Sitemizde yazılanlar, sadece ve sadece BİLGİLENDİRME amaçlıdır. Mantar toplamak ve tanımlamak kesinlikle uzmanlık gerektiren bir konudur. Sitemizdeki bilgilere göre mantar toplamamanız ve tüketmemeniz önemle duyurulur! Diğer yazılarımıza göz atmak için tıklayınız.

GALERİ

Güzel mantar görselleri ve bilgiler için Mantarlı Yaşam- Mantar Avcıları Facebook Grubumuzu da ziyaret edebilirsiniz. Web Sitemizde emeği olan herkese çok teşekkür ederiz.